Wystawa plakatów festiwalowych od dziś w Centrum Historii Zajezdnia

Do rozpoczęcia 55. Santander Jazz nad Odrą Festivalu pozostały zaledwie dwa tygodnie. Tymczasem już od dziś w Centrum Historii Zajezdnia można oglądać wystawę plakatów festiwalowych. Wojtek Siwek, wieloletni dyrektor imprezy, przybliża historię plakatu jednego z najstarszych festiwali jazzowych w Europie.

 

Drodzy Państwo!

Jest mi niezmiernie miło, że mogę zaprezentować małą cząstkę „mojego” wrocławskiego festiwalu. Mojego, bo jako jedyny na świecie miałem szczęście być świadkiem (a przez wiele, wiele lat szefem) wszystkich dotychczasowych edycji.

Jazz nad Odrą to jeden z najstarszych europejskich festiwali jazzowych. Narodził się w 1964 roku w kultowym wrocławskim klubie studenckim Pałacyk. W swojej ponad 50-letniej historii gościł plejadę jazzowych znakomitości ze świata i oczywiście wspaniałych polskich jazzmanów, czy to na scenie głównej, czy też jako uczestników festiwalowego konkursu.

Wrocławski konkurs jest dla młodych jazzmanów najważniejszym w Polsce, a zdobycie nagrody to dla laureatów pewna przepustka do profesjonalnej kariery. Jazz nad Odrą był organizowany przez ZSP, PSJ, Impart, Interart i Fundację JnO. Stabilność po latach niepewności na początku wieku przyniosło festiwalowi przejęcie go przez Miasto Wrocław, które w 2004 roku odkupiło prawa do festiwalu od Międzynarodowej Fundacji Jazz nad Odrą za symboliczną złotówkę (wręczył mi ją uroczyście i osobiście Prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz).

Uznawany od lat przez czytelników Jazz Forum za jeden z najlepszych festiwali w Polsce Jazz nad Odrą doczekał się przed pięcioma laty pięknie wydanej dwutomowej monografii przygotowanej z okazji jego 50-lecia. Wydawnictwo, w którym znalazło się mnóstwo zdjęć i reprodukcje wszystkich plakatów zostało jazzowym bestsellerem 2014 roku.

Plakat towarzyszył festiwalowi od samego początku. Pierwszy zaprojektował jeden z pomysłodawców festiwalu Alex Fleischer, wówczas student ASP, kolejnych kilka student tej uczelni Stanisław Wałach, który potem już jako Stanley Kors zamieszkał w RPA i wystawiał na całym świecie (zmarł w 2002 roku).

W 1972 roku nastała epoka genialnego grafika Jana Sawki. Choć jego pierwszy projekt w roku 1972 komisja Związku Plastyków odrzuciła ze względu za niskie walory artystyczne – potem poszedł jak burza, a gdy wyemigrował do Paryża i później do Nowego Jorku podsyłał co roku wspaniałe projekty – ostatni na 30. festiwal w 1995 roku. Drugim wielkim „plakacistą” był Get Stankiewicz. Jego plakaty pojawiały się w różnych festiwalowych latach (pierwszy w 1970). Get zaprojektował też niezmienne od 1974 roku logo festiwalu oraz mnóstwo gadżetów.

Zupełnie inne spojrzenie na plakat zaprezentował Jacek Wolff. Jego graficzno – zdjęciowe plakaty za każdym razem zawierały jakiś dowcip, a czasami bywały wizjonerskie. Tak jak w 1989 roku w głębokiej jeszcze socjalistycznej szarzyźnie i marazmie ozdobił centralną ulice Wrocławia reklamami niczym arterie w Londynie czy Paryżu. Po roku takie „kapitalistyczne” reklamy pojawiły się w Polsce nie tylko na Świdnickiej we Wrocławiu. Projektowali plakaty dla festiwalu też wielcy światowi graficy Rosław Szaybo ongiś Art Director londyńskiej CBS Records (słynna okładka British Steel – grupy Judas Priest) i sam mistrz Rafał Ołbiński.

Przez ostatnie lata plakat wybierany jest w konkursie wśród studentów wrocławskiej ASP.

Ale plakat festiwalowy wybierany był z różnym skutkiem w konkursach także w latach 60. Rok 1969 przyniósł aż dwa zwycięskie – choć jednego autora – studenta poznańskiej ASP Henryka Regimowicza (wówczas konkurs był ogólnopolski).

Niestety były też lata „bezplakatowe”, te w stanie wojennym (1982 i 1983). Spróbowalibyśmy wówczas coś wydrukować?! Ale były też lata chude, kiedy musiały wystarczyć afisze, za to kilka festiwali miało po dwa plakaty: na jednym nawet obok siebie wisiały dzieła Sawki i Geta Stankiewicza.

Gorąco zachęcam do odwiedzenia Centrum Historii Zajezdnia i zapoznania się wystawą, którą można oglądać do 5 maja.

Wojtek Siwek

Wstęp na wystawę z biletem na wystawę główną: 10 zł (normalny), 5 zł (ulgowy). Godz. otwarcia: wt.-śr. 9:00-17:00, czw. 10:00-17:00, pt.-niedz. 10:00-18:00.